Opvoeding versus huisregels: Het onderscheid belicht
Waarom wordt er vanuit professioneel oogpunt een onderscheid gemaakt tussen opvoeding en huisregels? Om een richtlijn te hebben die in veel gezinnen rust brengt.
De natuur voorziet immers geen plaats voor een relatie tussen plusouder en pluskind. In de natuur blijft het kind bij de moeder, in veel gevallen ook bij de vader, en krijgt het tijdens die tijd alles mee wat het nodig heeft om te overleven tot hij of zij zelfstandig kan zijn en zich vervolgens zelf te vermenigvuldigen. Is de vader niet in beeld en komt er een nieuw mannetje met voortplantingsdrang, bijt die vaak het welpje uit de vorige worp dood om vervolgens voor zijn eigen nageslacht te zorgen. Het zijn de uitzonderingen die koekoeksjongen grootbrengen.
Nu, dit is geen excuus om je pluskind dood te bijten, he ;-). Het betekent wel heel veel andere dingen, zoals dat een plusgezin nu eenmaal complex kan zijn. Een scheiding heeft een gigantische impact op iedereen van het kerngezin. Uit onderzoek blijkt echter dat de grootste impact is wanneer er een plusouder bij komt en de echte conflicten ontstaan.
Dit roept zoveel vragen op, bij iedereen. De biologische mama die zich afvraagt of haar kerngezin gelukkiger gaat zijn met de andere vrouw. Het pluskind dat zich niet op zijn gemak voelt om te zien dat er een andere man naast zijn moeder staat. Al het gekende komt wankelen en dat zorgt voor een bedreigend gevoel van de eigen identiteit en wat daaraan verbonden is.
De plusouder wordt buiten de opvoeding gezet omdat de natuur daar enkel plaats voorziet voor de biologische ouders. Als zij daar de vrije toegang toe hebben, daarmee bedoel ik, de volledige ruimte daarvoor mogen innemen, maakt het voor hen gemakkelijker om ook daadwerkelijk die verantwoordelijkheid op te nemen. Het is sowieso zoeken voor ouders om op één lijn te komen als het gaat om opvoeding, laat staan dat ze gescheiden zijn en elk apart evolueren in het leven. Komt daar nog eens een 3e bij met andere ideeën die helemaal geen verwante is, is het al helemaal een haast onmogelijke oefening om al die neuzen in dezelfde richting te krijgen.
Om harmonie in het plusgezin te hebben en dit gezin ook de kans te geven om te groeien, wordt de andere biologische ouder dan weer buiten de huisregels gezet, iets wat voornamelijk bij de biologische ouder komt te liggen om de grens in aan te geven. Zoals we in de vorige post hebben gezien, ook hier wordt iets geraakt bij de andere biologische ouder. Iets waar veel kwetsbaarheid achter schuil gaat, zelfs als je enkel die bovenste laag van verwijten en schijnbare bemoeinissen ziet.
Die kwetsbaarheid is zo groot en eng om aan te kijken. Veel waar we elkaar vanuit onze positie van biologische oude versus plusouder niet in kunnen bereiken. Dat hoeft ook niet. Het volstaat te beseffen dat wanneer het zeer doet om op onze plaats gezet te worden, soms buitenspel, dat het erom gaat dat we geraakt worden in het gevoel dat onze identiteit er mag zijn en dat dit voor iedereen hetzelfde is. Plusouder, biologische ouder of pluskind. We’re all in this together.
Het belang van het kind wordt hier wel eens naar voor geschoven om iets door te duwen, maar hét belang van het kind bestaat niet. Mama denkt daar zus over, papa zo, de grootouders hebben hun idee, op school stellen ze nog andere prioriteiten... Als al die betrokkenen het kind benaderen vanuit hun visie op het belang van het kind… ja, dat is niet meer in het belang van het kind, denk ik dan.
Wat heeft het kind wel nodig? Rust, duidelijkheid, grenzen, stabiliteit… Daar kan een onderscheid tussen opvoeding en huisregels een belangrijke rol in spelen. Het kind geeft dit vanzelf ook aan. Er zijn plusgezinnen waar het contact tussen het pluskind en plusouder heel goed zit, de plusouder deelneemt aan de opvoeding en dat werkt prima. Toch hoor ik ook plusmama’s die vertellen dat hun pluskind heeft gezegd “jij bent mijn moeder niet”. Heel pijnlijk en tegelijk ook heel eerlijk. In dit geval geeft het kind de plusmama niet het ‘mandaat’ om deel te nemen aan de opvoeding. Dat kan heel oneerlijk voelen, zeker als je veel bijdrage levert aan het gezin en de zorg voor de kinderen. Ook dit is soms heel rauw en vraagt om dit oncomfortabele gevoel toe te laten.
Toch kan het voor jezelf ook een verademing zijn, om even wat afstand te nemen en de biologische ouders om hun plaats te vrij te geven. Het niet meer te mogen doen en tegelijk niet meer te moeten doen. Dat stukje ondankbaarheid wordt heel erg getriggerd en tegelijk is het een kans om ruimte voor jezelf in te nemen, eentje die geschikter is dan wanneer alles wat je doet op weerstand lijkt te botsen. Alsof je niets goed meer lijkt te kunnen. Dan is het interessant om even weg te stappen van de opvoeding en de focus terug naar jezelf te brengen. Geven wat niet gewenst is, is een gigantisch energielek. Een plaats innemen waar geen plaats is, veroorzaakt een golf van weerstand bij iedereen die erbij betrokken is.
Je doet het ongetwijfeld geweldig, plusmama. Kijk maar eens wat iedereen nodig heeft. Echt nodig heeft. In de eerste plaats jezelf.