Wat er achter de stilte schuilt
De plusmama die stilletjes is. Die zich altijd terug trekt.
Die zich zo verdomd eenzaam voelt en niemand die het ziet.
Zo eenzaam dat het snijdt.
Zwijgen over wat er binnen je omgaat. Het lijkt misschien de makkelijkste weg, maar op de lange termijn creëer je een innerlijk conflict, een storm die niemand ziet. Het is het onuitgesproken gevoel dat je niet écht mee doet, dat je niet écht gezien wordt. Je denkt dat de ander het al moeilijk genoeg heeft, en dat je je maar moet aanpassen. Maar in werkelijkheid is het juist door jezelf telkens opzij te zetten, dat je jezelf langzaam verliest. Je weet diep van binnen dat er meer is voor jou, maar je durft het niet te laten zien.
Dit is waar het pijnlijk wordt. Want je creëert een conflict dat veel harder is dan welk extern conflict dan ook: het conflict met jezelf. Een genadeloos gevecht dat je niet wint. Het is de onrust die je voelt als je op zoek gaat naar jezelf in de stilte, maar je jezelf niet vindt. Het is het ongemak dat je niet kunt ontvluchten, zelfs als je niet zegt wat er echt speelt.
Het is tijd om het anders te doen. Want het is zo eenvoudig: als jij niet voor jezelf opkomt, wie doet het dan?
Waarom durven we onze grenzen niet aan te geven?
Veel mensen geven hun grenzen niet aan omdat ze geloven dat dit tot conflicten zal leiden. De gedachte die vaak in je opkomt is: Als ik mijn grens aangeef, zal de ander boos worden of ik zal iets verkeerds doen. Het idee van conflicten wekt angst op, en dus kiezen we ervoor om maar te zwijgen. Misschien hoop je zelfs dat het vanzelf wel overgaat, dat je situatie uiteindelijk wel verandert zonder dat je er iets aan hoeft te doen.
Maar, wat als die keuze om stil te blijven uiteindelijk meer schade aanricht dan de confrontatie zelf? Wanneer we onze grenzen niet aangeven, zeggen we onbewust tegen onszelf dat we niet belangrijk genoeg zijn om gehoord te worden. Dat wat wij voelen of nodig hebben, niet van belang is. Het idee dat je gevoelens er niet toe doen, kan diep in je wortels gaan zitten. Maar, zoals je misschien hebt ervaren, is het probleem niet dat je grenzen niet respecteerd worden, maar dat je ze zelf niet respecteert door ze niet uit te spreken.
Het effect van zwijgen
In eerste instantie lijkt zwijgen misschien een oplossing. Het biedt tijdelijk comfort. Je vermijdt een conflict en de situatie lijkt voor even onder controle. Maar de waarheid is dat je iets veel belangrijkers op het spel zet: je eigen welzijn. Wanneer je je grens niet aangeeft, blijf je jezelf een verhaal vertellen. Dit verhaal gaat vaak als volgt: Ik ben niet belangrijk genoeg om gehoord te worden. Mijn gevoelens zijn niet zo groot of belangrijk. Ik moet me aanpassen aan anderen, want het is makkelijker zo.
Door jezelf deze boodschap keer op keer te geven, geef je langzaam maar zeker jezelf op. En hoewel het in het begin misschien niet zo voelbaar is, begint er na verloop van tijd een conflict in jezelf te groeien. Je voelt je niet gezien, je voelt je niet gehoord, en misschien zelfs niet geliefd. Dit innerlijke conflict heeft effect op je relatie met jezelf, maar ook op de relatie met anderen. Wanneer je voortdurend je grenzen negeert, ga je je partners, vrienden of familie onbewust verwijten voor de situatie waarin je zit. Je denkt misschien dat ze het niet begrijpen, maar wat je niet door hebt, is dat jijzelf niet de moeite hebt genomen om te laten zien wat je nodig hebt.
De stilte is niet de oplossing
Het stellen van grenzen is geen gemakkelijke opgave, zeker niet als je hebt geleerd om altijd maar “ja” te zeggen of altijd maar mee te gaan met de stroom. We hebben vaak het gevoel dat we niet het recht hebben om onze grenzen aan te geven. We hebben geleerd dat harmonie het belangrijkst is, dat we de ander niet willen pijn doen of niet in de weg willen staan. Toch, als we blijven zwijgen, creëren we uiteindelijk een situatie die voor niemand goed is.
Wat je misschien niet realiseert, is dat je innerlijk steeds harder tegen jezelf gaat praten: Ik ben niet het soort persoon die zijn of haar grenzen mag aangeven. Ik mag niet zeggen wat ik denk, want dat zorgt voor problemen. Dit is niet waar. Je gevoelens, je grenzen, je behoeften zijn belangrijk. Ze mogen er zijn. En wanneer je deze ruimte voor jezelf creëert, wordt het voor anderen veel makkelijker om je te respecteren.
Verbindende communicatie als sleutel
Er is een manier om grenzen op een liefdevolle, respectvolle en effectieve manier aan te geven. Het klinkt misschien ingewikkeld, maar het draait allemaal om verbindende communicatie. Wat is verbindende communicatie? Het is een manier van communiceren waarbij je jouw eigen gevoelens en behoeften deelt zonder de ander te beschuldigen of te verwijten. Het is de kunst om in verbinding te blijven met jezelf en de ander, terwijl je duidelijk maakt wat je nodig hebt.
De basis van verbindende communicatie bestaat uit vier belangrijke stappen, héél sumier samengevat hieronder '(ik ga er veel dieper op in in podcast #22 Verbindend communiceren. Of niet.):
De feiten delen: Leg op een kalme, objectieve manier uit wat er is gebeurd, zonder verwijten. Bijvoorbeeld: “Weet je nog, gisteren vroeg je ex-partner om de planning aan te passen en je hebt ja gezegd.” In plaats van de ander te beschuldigen, maak je ruimte voor begrip door te erkennen dat de ander mogelijk uit goede bedoelingen heeft gehandeld.
De gevoelens delen: Deel wat het met jou doet, zonder dat je de ander de schuld geeft. Bijvoorbeeld: “Dat gaf mij het gevoel dat mijn agenda minder belangrijk is.” Het is belangrijk om het bij jezelf te houden, zodat de ander jouw gevoelens kan begrijpen zonder zich verdedigd te voelen.
De behoefte delen: Dit is waar je jouw behoefte duidelijk maakt. Dit kan iets heel concreets zijn, zoals: “Ik heb behoefte aan meer duidelijkheid in de planning, zodat ik mijn eigen afspraken kan maken.” Dit helpt de ander om te begrijpen waarom het zo lastig voor je is.
De vraag stellen: Vraag de ander om iets te doen wat jouw behoefte kan vervullen. Bijvoorbeeld: “Zou je me de volgende keer kunnen raadplegen voordat je veranderingen maakt in de planning?” Dit maakt het duidelijk voor de ander wat je nodig hebt en hoe ze jou kunnen ondersteunen.
Door deze vier stappen toe te passen, creëer je ruimte voor openheid, begrip en samenwerking. Je kunt je grenzen aangeven zonder in conflict te komen, zolang je dit met respect en zonder verwijten doet.
Grenzen aangeven zonder schuldgevoel
Het is belangrijk om te begrijpen dat het aangeven van je grenzen geen egoïstisch gedrag is. Het is een daad van zelfzorg, en het is essentieel voor een gezonde relatie met jezelf en met anderen. Wanneer jij je grenzen aangeeft, geef je niet alleen aan wat je nodig hebt, maar je toont ook respect voor jezelf. Dit helpt de ander om jou te begrijpen en biedt de ruimte om samen naar oplossingen te zoeken die voor beiden werken.
Het is oké om nee te zeggen. Het is oké om te zeggen: “Dit werkt voor mij niet.” En het is vooral oké om te vertrouwen dat jouw gevoelens en behoeften er mogen zijn. Je hoeft niet altijd de harmonie te bewaren door jezelf opzij te zetten. Het is juist door eerlijk te zijn, door je grenzen te respecteren, dat je duurzame en liefdevolle relaties kunt opbouwen.
Tot slot
Grenzen stellen kan lastig zijn, vooral als je niet gewend bent om voor jezelf op te komen. Maar het is belangrijk om te beseffen dat elke keer dat je voor jezelf kiest, je niet alleen een stukje van je eigen welzijn herwint, maar ook een stukje van de harmonie in je relaties.
De stilte is geen oplossing. Het zwijgen zal je niet brengen waar je wilt zijn. Door je grenzen aan te geven, vanuit verbinding en respect, maak je ruimte voor diepere, authentieke relaties waarin je jezelf kunt zijn.
Dus, waar begin je? Begin klein. Begin met jezelf toe te staan om te voelen wat je nodig hebt en geef jezelf toestemming om dat te uiten. Het is jouw recht om gehoord te worden, en je verdient het om te leven vanuit je eigen waarheid.